Deel 2 - juni 2023
Maandag 12 juni - Zakopane
Auschwitz - Zakopane 136 km ⛅ 22-18°C
Abrupt verdwijnt de kalme stilte van de vroege ochtend als na eerst het geronk van een inparkerende bus pal naast ons, de uitgestapte toeristengroep in een knetterende kakofonie losbarst. Het is half acht, dus tijd om op te staan. Bij de naastgelegen supermarkt Biedronka slaan we wat boodschappen in. De naam slaat niet op bier en dronkenschap 😄, maar betekent lieveheersbeestje, zoals ook het logo laat zien. Het is een bekende winkel die in alle steden te vinden is. Goed assortiment en prima prijzen.
Rond negen uur vertrekken we richting Zakopane, een bekend ski-oord in het Tatragebergte bij de Slowaakse grens. We kiezen voor de kleinere binnenweg door het mooie golvende landschap. Het weer is prima en het is leuk door de dorpjes heen te rijden.
De huizen, waaronder veel nieuwbouw zien er zeer verzorgd uit en de tuinen liggen er fraai bij. Overigens is opvallend hoe schoon Polen is, er is géén snippertje papier of afval op straat te bekennen, veel schoner dan bijvoorbeeld bij ons in Nederland. Het weggetje brengt ons door Wadowice, de geboorteplaats van Karol Wojtyla, bij ons beter bekend als de in 2005 overleden Poolse paus Johannes Paulus II. Niet ver van zijn geboortehuis ontwaren we stromen bezoekers, ter bevestiging van zijn nog immer ongemeen grote populariteit.
Kalmpjes aan vervolgen we tot Naprawa onze weg over kronkelende kleinere wegen, om vervolgens op de grotere maar ook drukkere S7 te geraken. In de verte zien we de met sneeuw bevlekte bergtoppen van de Tatra liggen. In Zakopane biedt het op loopafstand van het centrum gelegen camperpark Olimp een mooi frontaal uitzicht op een aantal skischanzen en het fraaie gebergte erom heen.
Camper Park Olimp N49.28483 E19.96386 100 PLN inclusief electra
In het centrum van dit toeristische plaatsje kuieren we langs de winkeltjes en doen ook nog de VVV aan. Morgen de omgeving verkennen.
Dinsdag 13 juni - Zakopane
Zakopane ⛅ 10-18°C
Vandaag is een dag met sterk wisselende temperaturen, het kan vriezen, het kan dooien 🙂. Eigenlijk begon het gisterenavond al. Door de hoogte van Zakopane (800m) en de ligging van de camping tegen de noordoost bergwand van de Hoge Tatra zakte de temperatuur pijlsnel. Om de kilte te bestrijden werd zelfs de hulp van de kachel ingeroepen. En vannacht bewezen de nieuwe warme en comfortabele dekbedden hun nut. De nachttemperatuur van 6°C 😨 werd effectief bestreden. Het zonnetje in de ochtend was zeer welkom. Wat later op de ochtend gaan we te voet naar een bushalte, waar vandaan we naar Morskie Oko, een schitterend bergmeer, kunnen worden vervoerd.
De bus gaat niet verder als Lysa Polana en voor de laatste 10 kilometer bergop zijn twee opties, wandelen of vervoer met de paardenkar voor de eerste 8 kilometer. We betalen eerst de (senior)entreeprijs voor het Nationaal Park Tatry, PLN4,50 pp en vervolgens de in Goraalse streekkleding gestoken koetsier PLN90 pp voor een enkele reis bergop. Trui en jas zijn echt nodig want het zal steeds wat verder afkoelen. Met zo'n 10 passagiers in de wagen, werken de twee paarden zich gestaag omhoog op het brede wandelpad.
Vlotjes passeren we honderden wandelaars die zich omhoog zwoegen in een mooie omgeving met steeds meer uitzicht.
In dit NP komen naast lynxen en wolven ook nog veel beren voor. Overal staan waarschuwingsborden dat mensen niet van de gebaande paden moeten afgaan. Na een uurtje zet de paardenwagen ons af, de laatste twee kilometer omhoog moeten we zelf doen. En ja het kost Marjos veel moeite, maar petje af, ze haalt wel de eindstreep.
Het meertje schittert in het waterige zonnetje en misschien wel duizend mensen bewonderen haar schoonheid, blij dat ze de klim hebben volbracht.
Het is al weer later in de middag en steenkoud als we ons bergaf begeven naar de paardestop. Daar duiken we voor de (late) lunch een restaurant in en nemen een heerlijke kop goulash soep. We besluiten dan ook weer de kar terug te nemen, dat gaat een stuk sneller. Voor 50 zloty pp karren we in notime de berg af.
En na de busrit en wandeling in Zakopane, arriveren we rond half zes weer op de camping. Het restaurant met streekvoedsel en livemusic naast de camping is vandaag vanwege een evenement voor ons niet beschikbaar, dat is jammer. We lossen het simpel op door een lekkere macaroni klaar te maken. Met een drankje erbij warmen we weer heerlijk op, terwijl lucht voor de camper rood kleurt.
Woensdag 14 juni - Tarnów
Zakopane - Tarnów km ⛅ 10-23°C
Zeer opvallend in Polen zijn de begraafplaatsen. Ze zijn vaak rijkelijk versierd met bloemen, afbeeldingen, gedenktekens en kaarsen. En zien er perfect onderhouden uit, zo zagen we al eerder onderweg. De oude begraafplaats van Zakopane, Pęksowy Brzyzek, die achter het eeuwenoude houten pittoreske kerkje Częstochowa Moeder van God ligt, is echt uniek.
Onder de 500 graven bevinden zich heel wat beroemde inwoners van Polen, zoals oorlogshelden, auteurs, architecten, dichters, bergbeklimmers, muzikanten, kunstenaars, wetenschappers en ingenieurs. Maar nog opvallender zijn de stilistische vormen van de grafstenen zelf. In tegenstelling tot traditionele begraafplaatsen zijn graven hier versierd met gebeeldhouwde monumenten in ruwe steen en metaal of in de vorm van hoge houten totems en sculpturen. Het zijn ware kunstwerken, met keien bedekt, met takjes en mos, of zichtbare etsen versierd met namen en data. Het creëert een effect van een dromerige, sprookjesachtige omgeving, waarbij de indruk wordt gewekt alsof de gedenktekens organisch uit de aarde groeien. Op het vroege ochtenduur wandelen we verbaasd rond op deze magische plek. We kijken onze ogen uit.
In de lucht boven ons pakken donkere wolken zich samen, oei. Een snelle blik op de weer-app leert ons dat er de komende uren neerslag gaat vallen. We lopen terug naar de geparkeerde camper en besluiten het geplande tochtje met kabelbaan naar de bergtop Gubalowka te skippen. Wel slaan we bij een marktkraam nog wat Oscypek in, de gerookte schapenkaas uit de bergstreek van Zakopane.
De navi's krijgen nieuwe orders, Lopuszna, een gehuchtje 30 kilometer verderop, wordt als bestemming ingesteld. Het bevindt zich op de mooie binnenweg richting Dębno. Eenmaal in het dorpje is het eigenlijke doel het oudste houten kerkje van Polen, de Heilige Drie-eenheid uit de 15e eeuwse (Unesco) snel gevonden. Wat is het een fraai kunstwerkje. Helaas moeten we het interieur door een gesloten traliewerk bewonderen.
Al die kunst en cultuur maakt hongerig. Twee kilometer verderop vinden we een tafeltje in restauracja Zakątek Smaku temidden van een Deense toeristengroep. Ons voorafje, de warme zachte gerookte kaas met de zoete cranberrysaus is een verrukkelijke combi. Daarna voor Marjos Borsjtsj, de traditionele bietensoep en voor mij de Pierogi, de Poolse blini's met gehaktvulling en kleine spekblokjes, heerlijk. We begeleiden alles met een zalig perenbiertje voor de dame en een klein koud tappilsje voor de chauffeur. Het toetje delen we, een verse wafel met slagroom, aardbeien, frambozen, bosbessen en een zoete vruchtensaus. Tjonge jonge wat smaakt toch allemaal weer goed. De schade PLN 78, zeg maar €17,- is natuurlijk weer een lachertje.
We rijden weer verder en genieten van het mooie berglandschap. De slingerende weg is veelal voorzien van strak asfalt en prima te berijden. In Jazowsko maken we een stop bij een grote begraafplaats aan de kant van de weg. Het is één grote bloemenzee.
Na Nowy Saçz bezoeken we bij het stuwmeer Jezioro Rożnowskie een tweetal campings voor de overnachting. Beide zijn te drassig om veilig kamp op te slaan, dus gaan we voort.
Als we in een bocht het bordje Truskawki ontwaren, maken we met een snelle slalombeweging een stop. De verkoopster gooit een mand aardbeien in een plastic zak en voor 20 Zloty zijn we eigenaar geworden van wat later blijkt, 2 kilo heerlijk zoete aarbeien. In Tarnów vinden we aan het eind van de middag een plekje op Camping 202. Tafeltje, stoeltje, drankje, lekker nagenieten in het zonnetje.
Donderdag 15 juni - Goszyce
Tarnów - Zalipie - Goszyce 108 km ☀️ 25°C
Fietsend over stoepen, gebruikelijk in Polen, belanden we na 20 minuten op de Rynek van Tarnów. Het is het oude marktplein met zijn 15e eeuwse stadhuis en statige oude panden met arcadebogen, mooi en verrassend. Voor de nieuw opgebouwde kathedraal staat een bronzen paus JP II ons met gespreide armen op te wachten. Het interieur van de bisschoppelijke kerk vinden we tamelijk behoudend en traditioneel.
Impressies op en rond het marktplein van Tarnów
Meer bijzonder is het restant van de Bima, de 17e eeuwse synagoge om de hoek. Het grote zeer fraaie gebouw werd door de Nazi's volledig verwoest. In het naastgelegen Joods infocentrum verhaalt de markante bebaarde schrijver Adam Bartosz over de belangrijke rol die Tarnow en de erudiete Joodse gemeenschap (toen 40% van de inwoners) in 1918 innamen in de vorming van onafhankelijk Polen en ook deelnamen aan het eerste Zion-congres in Wenen. Van de 12.000 Joden van de stad, die werden afgevoerd naar kampen overleefden slechts een handvol. Hij tipt ons het grote Joodse eeuwenoude kerkhof te bezoeken, net buiten het centrum.
Daar aangekomen aanschouwen wij de onlangs gerestaureerde en gerenoveerde bijzondere plek met zijn duizenden scheefstaande grafzerken onder het groene loof van bomen. Bij de ingang vertellen de plaquettes van de nabestaanden van de Holocaust hun schrijnende familieverhaal.
We peddelen terug naar de camping, laden de fietsen in de garage en verlaten Tarnów en rijden richting Zalipie, een klein dorpje 30 kilometer verderop. Het over enige kilometers verspreide gehuchtje van 700 zielen wordt door veel Polen beschouwd als het mooiste dorp van het land.
Om hun door rook beroete interieurs op te vrolijken hebben vrouwen de afgelopen 100 jaar overal fleurig geschilderde bloemdecoraties aangebracht in en buiten hun huizen. Maar ook in de kerk, op hekken, op waterputten en bijenkasten zien we deze traditie, grappig. In Dom Malerek vertelt een enthousiaste vrijwilligster ons hoe dit tot stand kwam en gehouden wordt, leuk!
Na dit intermezzo vervolgen wij onze route naar onze volgende overnachtingsplek in Goszyce. We hebben voor de 70 km nog tijd genoeg voor een mooie binnenroute. Twee navi's doen hun berekeningen en de keuze valt dit keer op..... de Tomtom. Dat zullen we weten. Het is een schitterende route door gehuchtjes, slingerend door een mooi landschap, maar wel met wegen van minimaal formaat. In ons onderling vakjargon een Tomtommetje 😄. Waarbij wordt gehoopt op minimaal tegemoetkomend verkeer. Dat passeert namelijk niet probleemloos. Ik duid het formaat zelfs aan met 'slechts een paard breed', maar probeer onmiddellijk mijn verschrikt kijkende eega gerust te stellen met de woorden dat in dit overwegend katholieke land vast 'alle wegen uiteindelijk naar Rome leiden' 🤗.
Het is half 6 als we op het familielandgoed van Michal en Marta, een vriendelijk echtpaar van eind 40 jaar, arriveren. Met de restauraties aan hun grote prachtige en statige pand zijn ze al zo'n 20 jaar zoet. Een immense hal met vide en hoge kamers, salons, een bibliotheek, grote eetkeuken, allen van formidabel formaat worden bekroond met een heerlijke veranda.
CP N50.174951 O20.134293 PLN60
's-Avonds eten we gezamenlijk aan de grote eettafel naar goed Pools gebruik een broodmaaltijd. Een waar smulfestijn, Marta heeft een tafel vol gezet met veel zelfbereide zaken, brood, paté, ingelegd zuur, gemarineerde haring, pickles, homemade cottage cheese, heerlijk! Al genietend van de fijne dis ontvouwt zich een genoegelijk gesprek. Eerst verhalen beide echtelieden, die van zeer goede komaf en beiden universitair geschoold zijn, over hun zeer interessante geschiedenis van hun familie en land. Om vervolgens hun verontrusting te delen over de huidige ontwikkelingen in Polen.
Met name de inmenging van vrijheden in rechtspraak en journalistiek door de rechts-nationalistische regering baren hun zorgen. En ook de invloedrijke RK-kerk met hun vergaande schandalen creëren diepe twijfels in hun geloof. Ook Europa versus Rusland en Oekraïne passeren de revue. Om elf uur besluiten we onze uitwisseling in visies en gaan we camperwaarts.
Vrijdag 16 juni - Goszyce
Goszyce - Krakau - Goszyce by train ⛅/☀️ 25°C
Marta trapt het gaspedaal goed in, we have a train to catch naar Kraków! Wij voor sightseeing, Marta voor een concert en dochter Melania moet naar een freestyle klimconcours in Bytom. Op het stationnetje van Baranówka stappen we de moderne trein in en kopen kaartjes bij de conducteur. In een klein kwartiertje dendert de trein het hoofdstation Kraków Glówny in en gaat ieder haars/zijns-weegs . Maar niet voordat Marta ons voorzien heeft van de nodige tips, treinretourtijden en telefoonnummer zodat we weer opgepikt kunnen worden met de auto. Service met hoofdletters 👍.
Via de oude stadspoort Brama Florianska hobbelen we (kinderkopjes) te voet naar het Rynek Glówny, het immens grote stadsplein in de oude binnenstad. Daar is het een drukte van belang, wat een volk. Standbeelden, kathedraal, stadhuis, oude gebouwen vechten om onze aandacht. Dat doen ook fraaie witte open koetsen (fraaie Landauers) met mooi opgetuigde tweespannen ervoor. Glimlachend wijzen we ze af, we genieten hier al voldoende.
Na een koffietje pakken we de tram die ons naar de andere zijde van de rivier de Wisla brengt. In een nieuw opgetuigde Mleczny (melkbar) gebruiken we een eenvoudige typisch Poolse goedkope lunch.
De aanduiding voor dit soort eetgelegenheden stamt nog uit het communistisch tijdperk, toen veel gerechten zuivel bevatten. Ze houden het midden tussen een volksrestaurant en een kantine. Je bestelt van een lijst je eten en wacht tot je gerecht wordt omgeroepen en als je klaar bent met eten, dan breng je je bord en bestek netjes naar de afwas.
Voor onze geboekte gidstour door het Schindler museum is het nog veel te vroeg, dus bezoeken we eerst het Museum of Contemporary Arts. Het is deels gevestigd in een leegstaand stuk van de Schindler emaillefabriek. De tijdelijke exposities van een 20e eeuwse kunststroming in Kraków is veelzijdig en buitengewoon interessant.
Dan op naar het Schindler. De tour met gids door het mooi ingerichte en interactieve museum is een juiste keus, erg verhelderend, een voltreffer. Naast het bekende Schindler-verhaal komt ook de geschiedenis van de stad en voorloop naar de uiteindelijke gebeurtenissen, uitgebreid aan bod.
Terug in het oude centrum ploffen we even met een drankje onderuit, op een terrasje in het zonnetje, life is good 🍹. Niet ver van het treinstation lonkt het menu van een mooi Indiaas restaurant onweerstaanbaar. We vallen voor de verleiding en gaan maar eens los. We laten Lassi's aanrukken tesamen met Biryani, Dar Masala, Lemonrice en Raita, smullen, smullen! De kwaliteit voert ons terug naar onze Indiatrip van 2007. Door onze opgestoken duimen lopen de Indiase uitbater trots rond. Wel is het allemaal veel te veel, maar ook zonde om weg te gooien. Doggybags bieden uitkomst en we nemen nog zeker een maaltijd voor twee mee.
Op het treinstation blijken we onze beoogde trein net te hebben misgelopen en moeten we een uurtje wachten. Tijd genoeg voor een koffie bij Nakielny. Bij deze bekende patisserie flonkeren fantastische taarten en gebak in de vitrine. We delen wel een puntje vertellen we de serveerster. De Lungo's en het gebak worden gebracht. Het is een werkelijk megagrote punt progrestaart, much to much. Ook hiervan gaat meer als de helft mee in een doggybag. De trein brengt ons snel in Baranówka, waar Michal ons met de auto opwacht en terugbrengt naar zijn landgoed Nowy Dwór w Goszycach in Goszyce. Een vermoeiend maar bevredigend tripje vandaag.
Zaterdag 17 juni - Goszyce
Goszyce - Krakau - Goszyce by train ☀️ 26°C
We stappen de tram uit en wandelen al vroeg Kazimierz in, de oude Joodse wijk van Krakau. Eerder op de ochtend heeft Michal ons afgezet op het stationnetje van Baranówka en bracht de trein ons naar hartje Krakau. Bij de eerste synagoge, Remuh, met zijn eeuwenoude begraafplaats, wacht ons een teleurstelling. Totaal vergeten dat zaterdag het Joodse Sabbath is 😯 en omdat dit gebedshuis nog in gebruik is, is het derhalve gesloten voor ander publiek. Wel is de even verderop gelegen Oude synagoge open, wat nu een museum is. Binnen vertellen infoborden alles over de historie van dit 15e eeuwse plek, de oudste van Polen en over de geschiedenis van de Joodse inwoners die sinds de 11e eeuw in grote getale Krakau bevolken. Uiteraard komt ook het abrupte einde van de Joodse aanwezigheid aan bod, op dat moment 65.000 mensen en ruim een kwart van het inwonertal van Krakau. De weinige voorwerpen die de plundering en vernietiging van WO II hebben doorstaan zijn uitgestald rond de Bima.
Verder de wijk inlopen zien we overal dat met restauraties gepoogd wordt het oude karakter van dit stadsdeel te doen herleven. Op Plac Nówy, het marktpleintje, waar vroeger Joodse slagers hun koosjer geslacht vlees aanboden, zijn nu verkoopstalletjes met tweedehands spulletjes en wat souvenirprullaria. In een zijstraatje van de Beera Meiselsa lopen toeristengroepen af en aan. Het geeft een authentiek beeld van hoe hier vroeger werd gewoond en geleefd. Het is daarom gebruikt in de film Schindlers List. Een grote groep Joodse tienermeiden in lange jurken uit de VS krijgt uitleg door twee orthodox geklede mannen, over hun 'roots'. Het maakt best indruk.
In het restaurantje aan de overkant nemen we een typisch Poolse lunch. Szurěk, een gebonden soep met vlees en ei in een uitgehold brood en Bigos, zuurkool met gestoofd varkens- en rundvlees, worst en paddestoelen, ook in een uitgehold rond brood. Het smaakt allemaal voortreffelijk.
Als laatste bezoeken we de Wawelheuvel. De hierop gelegen koningsburcht en kathedraal worden door Polen als het historisch hart van hun natie gezien. Eeuwen lang regeerden hier de vorsten over het land toen Krakau nog de hoofdstad was. We zijn te laat voor de burcht, maar de kathedraal kunnen we nog in. Het grote pontificale kerkschip met de reliekschrijn van St. Stanislaus, beschermheilige van Polen is redelijk somber ingericht. In de crypte vinden we alle koningen die hier zijn bijgezet, alsook wat belangrijke personen die van belang waren voor vorming van de huidige Poolse staat. In de laatste ruimte staat de tombe van de in 2010 verongelukte rechtse Poolse president Lech Kaczynski. De bijzetting hier in de koningscrypte is zeer omstreden en verdeelt voor- en tegenstanders.
De heuvel aflopen gaat heel wat makkelijker. In de bocht krijgen we een fraai uitzicht voorgeschoteld over de beneden liggende rivier de Wisla. Met tram en trein zijn we vanaf station Kraków Glówny aan het eind van de middag terug in Baranówka en Michal rijdt ons terug naar het landhuis.
Later op de avond bij het afrekenen hebben we nog een fijn gesprek met hem en zijn vrouw Marta, lieve vriendelijke mensen. Morgen naar Wieliczka, de zoutmijn. In de regen van Montreal stelt Max Verstappen poleposition veilig 👍, Check Perez stelt wederom teleur, slechts 12e.
Zondag 18 juni - Góra Swietej Anny
Goszyce - Wieliczka - Góra Swietej Anny 202 km ☀️ 26°C
We geven Marta een 'big hug' en Michal een ferme handdruk en bedanken voor het fijne verblijf en de geboden service, top. We gaan vroeg onderweg naar de Kopálnia Soli Wieliczka, de oude zoutmijn. Glijdend door nog uitgestorven dorpjes, is het heerlijk rijden op deze zondagmorgen. Na dertig kilometer parkeren we vlakbij de mijn.
Om 11 uur start onze Engels begeleide tour en dalen we 368 treden af naar Level 1, het oudste niveau op 64 meter diepte. Er volgt een goede uitleg over het ontstaan, belang voor Polen van deze 800 jaar oude mijn. Alles om ons heen bestaat min of meer uit steenzout en wordt gestut door houten palen die er vaak al honderden jaren staan (zout conserveert hout uitstekend). Opzij van de route die wij bewandelen zijn veel decors aangebracht om een idee te geven, hoe hier werd gewerkt. Oude katrolsystemen om het zout te verplaatsen zijn nog steeds intact. Soms passeren we een kapel, compleet met heiligenbeelden, die door de mijnwerkers zelf gebruikt werden. In totaal zijn er zo'n 40 aanwezig in het 300 kilometer lange gangenstelsel. Ook lopen we door zeer grote ruimten, waar enorme pockets met zout zijn weggehakt. De hoogste ruimte is 36 meter. We passeren talloze beelden en monumenten die uit het zoutsteen zijn gehakt.
Dan bereiken we de 19e eeuwse kathedraal. De enorme ruimte is voorzien van altaar, beelden en aan de zijkant grote relief-tableaus met bekende bijbelse voorstellingen. Grote zoutkristallen kroonluchters laten hun licht vallen op de zoutstenen plavuizen, wow! Overigens zijn alle beelden, maar ook de tableau's, kapelletjes en de kathedraal door de mijnwerkers zelf gehakt uit het zout; er is geen kunstenaar aan te pas gekomen. Na een maaltijd in 's werelds meest diepgelegen restaurant brengt een mijnlift ons pijlsnel terug naar de oppervlakte.
Zo vroeg in de middag besluiten we nog een paar uur westwaarts te rijden. Na een paar uur bereiken we een mooie CP. Tijd om nog wat te relaxen in het zonnetje.
CP N50.457401 O18.17 PLN 55 incl. elektra