Deel 2 voorjaar 2024

Woensdag 10  januari - Mèknes

Larache -Mèknes  177 kilometer    ⛅/☀️ 21°C

Straatbeeld onderweg Sidi Kacem

Kalmpjes tuffen we verder. Politiecontroles zijn overal en verschillende keren zien we agenten achter een statief met een lasergun snelheidsmetingen doen. Naarmate de trip vordert wordt het landschap meer heuvelachtig en maken wolken steeds meer plaats voor de zon.

Rond half twaalf krijgen we in de verte zicht op het hogergelegen deel van de oude koningsstad Meknès. Onze overnachtingsplek is een parkeerplaats in de oude stad op nog geen 100 meter van het mausoleum van Moulay Ismail. Herinneringen aan ons bezoek van 13 jaar geleden borrelen omhoog als we over Place Lalla Aouda, vlak achter de Bab Mansour naar de oude Medina lopen. Op dit plein sliepen we destijds in een prachtige Riad. De bekendste Bab wordt net als overigens talloze andere bouwwerken van de stad gerestaureerd. Overal steigers en doeken. Zelfs in de oude Medina wordt volop geklust. Muren worden gepleisterd en winkeltjes krijgen nieuwe cederhouten overkappingen boven deuren.

In de soukh oogt het als vanouds, overal de bekende zaken die men aan de man wil brengen. Het is er rustig, weinig mensen en nog minder toeristen, de sfeer is gelaten en niet opdringerig.

Het is tijd om wat te gaan lunchen. De keuze valt op restaurant Dar Baraka, midden in de Medina, met uitstekende reviews. De oude Riad is prachtig authentiek en sfeervol ingericht en de eigenaar Nouredine verwelkomt je hartelijk. De gerechten zijn echte pareltjes en behoren tot het beste wat we ooit in Marokko voorgeschoteld hebben gekregen. We delen een 1-persoons menu, wat bestaat uit een zalig kruidige tomaat-pepperoni tajine, een heerlijk pittige tomaat-gehaktballetjes tajine en een verrukkelijke pastilla. Begeleid door lekkere Berber-whisky, een zoete muntthee. Na afloop vraag ik of hij van zijn vrouw (de kokkin) af wil, want dan neem ik haar op in mijn harem en mee naar huis. Fantastisch eten voor 165 MAD. 

Donderdag 11  januari - Mèknes

Mèknes  ☀️ 23°C

FREE PALESTINE staat in koeienletters op een verder kale muur gekalkt, als we door de Mellah, de oude joodse wijk van Meknès banjeren. Het fascineert me dermate, dat ik het vergeet te fotograferen. De mensen op straat, eigenlijk steegjes lopen er onverstoorbaar langs of slaan boodschappen in bij de uitstallingen van de soukh, die zich overal om ons heen bevindt. We verlaten het gedeelte met groente en slaan af de vismarkt op. Daar wordt volop verse vis schoon en toonbaar gemaakt. Nog steeds namijmerend over de hopeloze oorlog in Gaza heb ik geeneens in de gaten dat er een kwak plakkerige visrommel op mijn broek beland.

Na een goede nachtrust starten we kalm op. Opvallend is de afwezigheid van bouwgeluiden op het terrein naast ons. Ook de muezzins doen het kalm aan op de vroege ochtend. Vinden we allemaal niet erg. Op internet lezen we dat het vandaag de Nationale feestdag van de Onafhankelijkheid is, misschien verklaart dat iets. Niet lang daarna knallen alsnog alle gebedsoproepen tesamen in een niet te stuiten onharmonieuze kakofonie over onze staanplek heen. Eerst maar langs de in doeken gehulde Bab Mansour over het door hekken grotendeels onttrokken Place El Hedime naar de Mellah.

Daar duiken we het labyrint van steegjes en straatjes in van de soukh. We zijn op zoek naar het oude Joodse kerkhof. Na wat dwalen over de markt en de oude woonwijk belanden we via de Bab Mellah en de Bab El Khemis bij het kerkhof.

In een cafeetje werken we eerst een cafe nos nos naar binnen. Als ik daarbij terloops de zijkant van mijn broek aanraak, bevindt zich daar een onwelriekende bloederige smurrie, jakkes ! De geur verraadt dat ik deze kwak op de vismarkt moet hebben opgelopen. Zoals altijd zijn Marokkanen hulpvaardig. De oude man naast ons reikt mij een pakje tissues aan. Met behulp hiervan en wat water en zeep ontdoe ik mij zo goed mogelijk van het visafval. We kunnen weer verder.

De ingang van het kerkhof wordt bewaakt door wel vier agenten, twee buiten en twee binnen de deuren. Blijkbaar om, gezien de sluimerende anti-Israël gevoelens vanwege Gaza, elk protest of mogelijke escalatie de kop in te drukken. Op de eeuwenoude grote begraafplaats doen de tombe-vormen van de onbenoemde graven eerder Marokkaans aan. Alleen een opsomming van prominente overleden bewoners op een grote muur maakt duidelijk dat het hier om Joden gaat. Weer buiten voert een taxi ons naar de andere hooggelegen zijde van de oude ommuurde koningsstad. Daar lopen we via de Bab Berdaine door de oude Medina terug naar de camper. We maken even pas op de plaats.

Het is nog steeds spetterend mooi weer, als we terugkeren bij de camper. Daar bellen we met onze kleinzoon Jamie om hem te feliciteren met zijn 11e verjaardag.  Een mooie dag 11- 01 en dan 11 worden.

Vrijdag 12  januari - Khemisset

Mèknes - Tiflet  75   km  ☀️ 25°C

De doorsnee camperaar die Marokko bezoekt is moeilijk te definiëren. Daarvoor zijn de verschillen in agenda te groot. Zo zijn er grote groepen (met name Franse) overwinteraars. Veelal zonaanbidders die maanden lang in het zuiden op één plek hun bivak opslaan en met bekenden de winter uitzitten. Die bovendien de tijd hebben om volop te profiteren van het lage prijspeil. Door bijvoorbeeld zeer uitgebreid en spotgoedkoop reparaties te laten verrichten aan hun camper. Best handig, daar moeten we ook eens de tijd voor nemen. Langs de Atlantische kust vinden we op plekken de surfhippies, die met hun oude omgebouwde minicampertjes genieten van hun surfavonturen en hun vrije leventje. Een ander niet te missen en opkomend fenomeen zijn 'echte' woestijnbezoekers, die met soms kolossale omgebouwde peperdure 4x4 trucks buiten gebaande paden willen rondreizen. Meestal Duitsers. Dan zijn er Britse camperaars die vanwege Brexit drie maanden gedwongen op visumvlucht zijn uit de EU, lees Spanje, en hier de rit uitzitten. Er is ook nog een groep die blijft rondreizen, nieuwsgierig wat er achter de horizon ligt. Wij rekenen ons zelf tot die laatste categorie, de reisnomaden.

Onze horizon ligt vandaag niet zo heel ver hier vandaan, als we halverwege de ochtend vertrekken. Hacienda des Cigognes, een wijngoed in Tiflet, ligt hier slechts 75 kilometer vandaan.

We ontworstelen onszelf aan de bebouwing van Meknès. Vooral met het eerste gedeelte in de ommuurde stad hebben de navi's het moeilijk. Met als gevolg dat we wel 10 keer een gebogen poort moeten doorrijden. De N6 voert ons vervolgens door een een steeds meer heuvelachtig gebied, mooi! Ondanks het stralende weer zijn de mensen op straat nog steeds zo ingepakt in dikke kledij, dat het lijkt alsof ze op poolexpeditie gaan. Wij zijn inmiddels toe aan een korte  broek, het is prachtig weer. 

Tien kilometer na Khemisset draaien we de toegangsweg van het wijndomein op. Daar vinden we achter het grote gebouw een plekje bij drie Franse en één Zwitserse camper. De bewoners daarvan die heerlijk in het zonnetje op stoelen buiten bivakkeren, begroeten ons. Goed voorbeeld doet volgen en buiten hebben we zicht op klepperende ooievaren, die verderop een groot nest hebben gemaakt boven op het productiegebouw.

Oprijlaan naar Hacienda des Cigognes

De uitbater, Karim meldt zich even later bij ons en vertelt hoe het er hier aan toegaat. Het mee-eten slaan we af, een rondleiding willen we graag wel. Die wordt gegeven door zijn vrouw Wafae, die ons zeer hartelijk ontvangt. In het grote gebouw legt zij een en ander uit over de geschiedenis en voortzetting van het 360 ha grote wijngoed. De wijn is momenteel opgeslagen in grote RVS-tanks en wordt pas over een aantal maanden deels gebotteld. De flessenproductie spitst zich toe op een witte variant, de Gris en een rode, de Andalus. Beide smaken prima en we besluiten van allebei twee flessen in te slaan. We bedanken Wafae en nemen afscheid.

Buiten stappen we de donkere avond in. Een prachtige sterrenhemel valt ons ten deel.

Hacienda des Cigognes N33.855252 W6.236329    Gratis met alle voorzieningen

Zaterdag 13  januari - Mohammedia

Tiflet - Mohammedia     140  km  ☀️ 28°C

Het is moeilijk te geloven dat we pas 10 dagen onderweg zijn. We kunnen ons nauwelijks de eerste rijdagen in Frankrijk en Spanje voor de geest halen, dat lijkt al zo lang geleden. We hebben daarna weer zoveel beleefd. De beleving van tijd is blijkbaar een ingewikkeld iets. Thuis lijkt het altijd (te) snel te gaan, tijd vervliegt rapido, weken schieten voorbij ⌛. Daar vallen we toch meer in een repeterende routine. Dagen lijken veel meer op elkaar en er valt wat minder te beleven op een dag. Het zou zo maar kunnen dat het tempo van tijd voor het gevoel wordt bepaald aan de hoeveelheid herinneringen die je opslaat in je bovenkamer. .

Vandaag volgens plan naar Mohammedia, camping L'Océan Bleu, wat we als springplank willen gebruiken voor een bezoek aan Casablanca. We verkiezen de binnenweg, die is zoveel leuker dan de tolweg. Veel meer te zien.

Twintig kilometer na Rabat maken we een lunchstop bij één van de vele restaurantjes langs de kant van de weg. De brochettes de viande, gegrilde tomaat en ui en de frietjes smaken uitstekend. Inclusief drinken 100MAD, een prima prijsje. Tevens maken van de gelegenheid gebruik een grote zak sinaasappels in te slaan, een vers sapje in de ochtend is zo lekker!

Snel arriveren we op de camping, die net als afgelopen jaar goed vol staat. We krijgen een plekje tussen een Franse Concorde en een ander bakbeest, een Zwitserse! 4x4 woestijntruck. Oepsie, ik had gisteren bij mijn relaas over doorsnee campers niet moeten generaliseren, althans voor wat betreft nationaliteit. En we bespreken een taxi ad 500MAD voor morgen naar Casablanca, die bij ons blijft en ons ook weer terug brengt. De beheerder stelt voor die te delen met andere kampeerders, dan kunnen we de kosten splitten. In notime vindt hij een Zwitsers stel, waarmee we morgen om 9.30 uur op pad gaan.

Tijd voor een frisse neus door een wandeling langs zee over de promenade, op de camping is het momenteel te warm zelfs in de schaduw. Het prachtige weer heeft velen naar de boulevard en het strand gelokt, er wordt zelfs gezwommen in zee! 

Terug bij de camper is het tijd om te luieren, wat contact met het thuisfront te hebben en wat te lezen. De tijd is nu aan ons.

Camping L'Océan Bleu N33.7324433 W7.324433 100MAD

Zondag 14  januari - Mohammedia

Mohameddia ☀️ 29°C

Ed-Dar-El-Beida is qua populatie de grootse stad van Marokko. Met zijn bevolking van 4,2 miljoen inwoners zelfs de grootste in de Maghreb, het gebied dat zowel Marokko, alsook Algerije, Tunesië en Libië beslaat. Het is in de volksmond beter bekend als Casablanca, of kortweg Casa, een naam die het in de loop van de geschiedenis meekreeg tijdens de Spaanse periode. Rachid onze taxichauffeur brengt ons samen met Christian en Chantal, een Zwitsers camperstel vanaf de camping naar deze metropool. Hij kakelt er vrolijk op los om allerlei weetjes over dat wat rijdend wordt gepasseerd aan ons te vertellen.

De immens grote Hassan II moskee komt in zicht, onze eerste doel voor vandaag. We schaffen een combitickets aan voor de moskee en het bijbehorende museum. Dat laatste valt wat tegen, daarin treffen we alleen een uitstalling en opsomming van de gebruikte materialen en bouwstijlen aan die voor het gebedscomplex zijn gebruikt.

Detailfoto's van bouwmaterialen in het museum

Dan naar buiten, waar aan de andere zijde van het grote plein de moskee ligt. Geografisch gezien op een stuk land van Casa wat in zee steekt van z'on 9 hectare. Het door naamgever koning Hassan II geïnitieerde bouwwerk werd in 1993 geopend en is de op drie na grootste moskee ter wereld. Capaciteit binnen 25.000 en buiten 85.000 gelovigen. Het is uit kostbare materialen, afkomstig uit Marokko, opgetrokken en alles heeft kolossale afmetingen.

Met een door een gids begeleide tour worden we door de gebeds- en wasruimtes geleid.

Na een goed uur zijn weer buiten, want tijdens gebedsuren is de moskee voor toeristen gesloten.Tijd voor een nos-nos, een koffietje is hard nodig. Rachid pikt ons weer op en deponeert ons nu voor de ingang van de oude Medina, de Afna. Voordat we die betreden gebruiken we de lunch in een klein restaurant om de hoek van het grote Place de National Units. Een kip-tajine en escalope zijn meer dan genoeg om de trek te stillen. De soukh in de oude Medina is zoals je die mag verwachten in grote steden van dit land. Waarbij nadrukkelijk nog meer imitatie-zaken worden aangeboden. De Rolex-en, Louis Vuitton's tassen, Dior en andere klasse-merk spullen zijn hier voor een schijntje te verkrijgen. 

Belangrijkste vinden wij dat we hier in de Medina wat beschut zijn voor de brandende zon. Buitentemperaturen tikken hier in de schaduw 30°C aan 😅. We kunnen Casa van ons to-do lijstje schrappen.

Rachid pikt ons op en brengt ons terug naar L'Océan Bleu, waar we vlak voor vieren arriveren. Daar doen we niets meer wat het vermelden waardig is, we ploffen neer en verwelkomen de schaduw.

Maandag 15  januari - Oualidia

Mohameddia - Oualidia     217 km   ☀️ 29°C

Misschien verruilen we de tolweg iets te vroeg voor de binnenwegen. Natuurlijk is er meer te beleven en te zien. Doch aan het voorrecht van reuring hangt wel een prijs. Naarmate de rit vordert, neemt de kwaliteit van de weg kwadratisch af. Het gekwelde wegdek met zijn onverhoedse gaten is gangmaker voor een steeds waarneembaarder desintegratieproces van ons vehikel. Nieuwe rammeltjes voegen zich al bij bestaande kreungeluiden in een steeds luider lawaai. Bovendien wordt de sightseeing in verhevigde mate ingekleurd door rotzooi en rommel, dat tot ver in de graslanden aanwezig is. Wellicht kost het vandaag door de combinatie met het belabberde asfalt wat meer moeite om door die straatvervuiling heen te kijken. Toch kan het een echte eco-milieu activist nogal schokken, bedenk ik mij. Die raad ik aan een donkere zonnebril op te zetten of dit land over te slaan. Of in ieder geval te begrijpen, dat in een land met een veel lagere welvaart andere prioriteiten gelden. Het creëert meer begrip in het waarom van vervuiling. Niettemin is dit geen poging om de puinzooi die je soms aantreft goed te praten. De bezoedelende aanblik is in mijn optiek best te voorkomen.

Na een uitgebreid ontbijtje hebben we halfweg deze ochtend Mohameddia verlaten. Niet veel later omzeilen via de drukke tolweg Casablanca, voordat we via de N1 verder rijden, vandaag richting Oualidia. Het voert ons door talloze dorpen en stadjes die niet ver van de kust zijn gesitueerd. Er is inderdaad veel te zien, we passeren markten, scholen, winkels maar ook bedrijfjes die zich langs deze route hebben genesteld. Mensen in oneindig gevarieerde outfits lopen, fietsen of brommeren rond, het is een drukte van belang. Volgeladen ezeltjes, karren getrokken door paarden, maar ook gammele autootjes en vrachtwagens, tuktuks en niet te vergeten Dockers, half motor, half karretje vullen verder het straatbeeld. Genoeg te zien dus. We laveren ons rustig door de drukte en beantwoorden het gezwaai van mensen.

Ongeveer dertig kilometer voor onze eindbestemming liggen tussen ons en de oceaan de wetlands. De omringende landerijen zijn zeer vruchtbaar en staan vol geplant met vele gewassen, het is één grote groene zone.

In Oualidia nemen we de laatste drempelhindernissen en sluiten aan bij het grote pak campers wat al staat op het grote parkeerterrein.

P N32.731933 W9.044161 40MAD beperkte voorzieningen

Na een rustmomentje buiten in het zonnetje lopen we richting strand. Naast vele op het strand liggende vissersbootjes zijn daar ook de eetstalletjes die viswaren aan de man proberen te brengen.

Vis, krab, mossels, venusschelpen, zee-egels en natuurlijk oesters. Oualidia is de hoofdstad van deze laatste lekkernij. Gezien het late tijdstip wimpelen we nu alles af. Morgen als alles kakelvers is, gaan we ons smaak-geluk hier beproeven.

Dinsdag 16  januari - Oualidia

 Oualidia      🌦 25°C

Oualidia is zo'n plek waar je geen haast hoeft te maken, bezienswaardigheden zijn er niet. Of het moet de mooie ligging boven zee en naast een lagune zijn en het strand. Toch floreert het toerisme, mede omdat de voornaamste attractie van Oualidia de fruits de mer zijn, in het bijzonder oesters.

Je struikelt hier over de restaurantjes, eetstalletjes die al dit zeefruit aan de man willen brengen. Wij starten de dag kalm op, terwijl de camperplek om ons heen langzaam leegloopt. Heeft waarschijnlijk ook te maken met veranderde weersomstandigheden, want een dik pak bewolking belooft weinig goeds. Wij gaan met de scooter naar de lagune waar wat bedrijfjes zich specialiseren in de oesterkweek en handel. En om natuurlijk van die delicatesse te gaan genieten. Eerst vullen we in het dorp ons cafeïne-gehalte aan door een nos-nos stop bij een café te maken en brengen bovendien een bezoek aan de naastgelegen flappentapper.

Dan tuffen we noordwaarts door het plaatsje heen en dalen af naar de rand van de lagune, waar Huitres Rouane is gevestigd. Het bedrijfje kweekt oesters voor de handel. Arbeiders zijn buiten bezig met het uitsorteren van de oesters en binnen worden de schelpdieren vervolgens gespoeld en visueel op kwaliteit beoordeeld. Daarna gaan ze verpakt in kratten naar alle windrichtingen van het land. We neuzen wat rond en stellen wat vragen.

De wind trekt wat verder aan en we besluiten ons heil te zoeken bij een restaurant verderop, Ostrea, die ook oesters kweekt. In de lagune voor het complex staat een medewerker mooie vis schoon te maken voor het restaurant. Een oude man naast hem is met zee-egels in de weer. Hij snijdt er een paar open en biedt ze ons aan. De zachtzilte smaak van het oranje vruchtvlees houdt het midden tussen zalm en viskuit, best lekker.

Voor het echte werk gaan we het restaurant in, want het gaat wat regenen. Op het overdekte terras met uitzicht over de lagune starten we met de oesters pur nature op ijs die worden geserveerd met citroen en vinaigrette. Het is een ware traktatie, zo vers en zo lekker. De volgende gang bestaat uit een half dozijn met amandel en broodkruim gegratineerde oesters, ook fantastisch! Gevolgd door een absoluut meerdere sterrenwaardig taartje van guacamole op verse krab en zeewier, goddelijk 😋😋. Alles wordt begeleid door een koud en heerlijk wijntje, een Volubilis Gris.

De perfecte huisgemaakte crème brûlée maakt onze lunch compleet. Over de rekening reppen we dit keer niet, kwaliteit heeft zo zijn prijs. De motregen heeft geen vat op ons goede humeur, zeer voldaan rijden we terug naar de camper. Daar gaan we volledig in de relaxstand. Heerlijke dag zo.